Tại kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2019, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ những khó khăn, thử thách của nền kinh tế đang đối mặt. Đồng thời, Thủ tướng cũng nêu 6 động lực thúc đẩy phát triển kinh tế trong năm nay.
Trong Quý I/2019, kinh tế Việt Nam đã đối mặt với nhiều khó khăn như: dịch tả lợn châu Phi, biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng biến đổi khí hậu tiêu cực, hạn hán ở các tỉnh Tây Nguyên,… nhưng nhìn chung nền kinh tế vẫn có chuyển biến tích cực.
Theo đó, GDP quý I/2019 đạt ở mức cao, tăng 6,79% (thấp hơn cùng kỳ năm 2018 tăng 7,45% ). Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3/2019 giảm 0,21%% so với tháng trước (cùng kỳ tăng 8,7%). CPI bình quân quý I/2019 tăng 2,63% so với bình quân cùng kỳ năm 2018. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2%, trong đó, ngành chế biến chế tạo tăng 11,1%.
Sản xuất nông nghiệp tiếp tục tăng trưởng, đặc biệt là ngành thủy sản tăng trưởng khá ở mức 5,1% so với cùng kỳ (cao nhất trong 9 năm trở lại đây). Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 12% (cùng kỳ 2018 là 9,9%). Tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu dịch vụ tiêu dùng (đã loại trừ yếu tố giá) tăng 9%. Khách quốc tế đến Việt Nam tiếp tục tăng mạnh đạt trên 4,5 triệu lượt, tăng 7%.
Xuất khẩu tháng 3/3019 ước đạt 22,40 tỷ USD, tăng 61,1%, đặc biệt khu vực kinh tế trong nước đạt 17,05 tỷ USD, tăng 9,7% (cùng kỳ tăng 18,9%); 3 tháng đạt 58,51 tỷ USD, tăng 4,7%. Tháng 3 xuất siêu 1,56 tỷ USD (con số mới nhất vừa được Tổng cục Hải quan công bố).
Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 8,8%. Vốn FDI đăng ký mới và tăng thêm đạt trên 5,1 tỷ USD tăng 30,9% so với cùng kỳ; vốn FDI thực hiện đạt 4,12 tỷ USD tăng 6,2%.
Số lượng doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động đạt trên 43.500 doanh nghiệp (trong đó số doanh nghiệp thành lập mới đạt 28.451 doanh nghiệp, tăng 6,2%; số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động đạt trên 15.000 doanh nghiệp).
Tuy nhiên Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc còn nhấn mạnh nhiều rủi ro, thách thức đối với phát triển kinh tế-xã hội cần lưu ý trong quý II và năm 2019. Trước hết là rủi ro, thách thức từ bên ngoài như kinh tế toàn cầu giảm tốc, triển vọng đàm phán thương mại Mỹ-Trung chưa rõ ràng, tiến trình Brexit phức tạp và bất định… Cần nhận thức các khó khăn này để vượt qua, trong đó, lạm phát chịu áp lực lớn. Thủ tướng nhấn mạnh, giữ lạm phát năm nay không quá 4% như cam kết trước Quốc hội.
Tồn tại nữa, theo Thủ tướng, là môi trường kinh doanh còn có các rào cản, tình trạng biến tướng điều kiện kinh doanh được cắt giảm cần được theo dõi, phản ánh kịp thời. Một số văn bản pháp luật nội dung chưa sát thực tế, khó thực hiện, còn tình trạng nợ đọng văn bản.
Cho rằng giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, Thủ tướng nhấn mạnh, đây là tồn tại đáng lưu ý. Các bộ trưởng cần nêu cao tinh thần trách nhiệm trong giải ngân vốn đầu tư công. Cần phải giải ngân mọi nguồn lực đúng quy định. Nếu giải ngân hết 100% thì tăng trưởng sẽ rất lớn.
Về định hướng thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm Chỉ thị 09 vừa được Thủ tướng ban hành về các giải pháp tập trung tháo gỡ cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng 6 tháng và cả năm 2019, với tinh thần “kiên định thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra”. Bộ Kế hoạch và Đầu tư có kịch bản tăng trưởng chi tiết để điều hành chủ động, “quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu năm 2019”.
Trước nhiều rủi ro từ bên ngoài, Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì tiếp tục theo dõi, bám sát, cập nhật, đánh giá đầy đủ, kịp thời tác động của các vấn đề quốc tế, trong đó có căng thẳng thương mại; đề xuất giải pháp tận dụng cơ hội từ các FTA. Phải chú trọng thị trường trong nước, nếu để mất thị trường 100 triệu dân sẽ là khuyết điểm lớn trong điều hành.
Thủ tướng chỉ ra 6 động lực thúc đẩy tăng trưởng năm 2019.
Một là tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu nông lâm, thủy sản. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có giải pháp thúc đẩy triển khai Nghị quyết 26 về phát triển tam nông; quyết liệt phối hợp với các bộ, ngành ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi, cập nhật tình hình, báo cáo Chính phủ thường xuyên.
Thứ hai, tăng cường tận dụng cơ hội từ CPTPP, đa dạng hóa thị trường, thúc đẩy xuất khẩu, giảm nhập siêu.
Thứ ba, thúc đẩy công nghiệp chế biến, chế tạo; theo dõi, bám sát hoạt động các doanh nghiệp, các dự án lớn để tháo gỡ vướng mắc kịp thời hơn.
Thứ tư, đẩy mạnh phát triển dịch vụ, nhất là những ngành dịch vụ bán buôn, bán lẻ, logistics, du lịch, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng.
Thứ năm, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công. Mỗi bộ, ngành, tập đoàn, doanh nghiệp Nhà nước phải xử lý quyết liệt, hiệu quả, “đừng để tiền nằm im một chỗ”, nhất là các công trình trọng điểm. Chính sách tiền tệ, tín dụng chủ động, linh hoạt.
Thứ sáu, quan trọng nhất là tiếp tục cải thiện mạnh mẽ, thực chất môi trường đầu tư kinh doanh, nhất là một số vướng mắc thể chế đang làm ảnh hưởng đến sự phát triển.
Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần bứt phá hơn, quyết tâm hơn để hoàn thành toàn diện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2019, đúng như tinh thần Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo là năm 2019 phải tốt hơn 2018.
Thủ tướng đề nghị các Bộ trưởng gương mẫu thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 vừa được phê duyệt.
Thủ tướng giao Bộ Tài chính làm đầu mối đẩy nhanh tiến độ tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước, tránh dồn toa, dồn dập cuối năm. Bộ Tài chính cũng làm đầu mối đẩy nhanh tái cơ cấu ngân sách Nhà nước, làm sao tăng nguồn thu nội địa, bảo đảm cơ cấu chi hợp lý hơn, phát triển bền vững. Với các sắc thuế, cần đánh giá cụ thể để xem xét khả năng tăng cơ sở thuế và các loại thuế phù hợp.
Yêu cầu Bộ Nội vụ thúc đẩy sắp xếp, bố trí lại bộ máy một cách thực chất, hiệu quả, Thủ tướng nêu rõ tinh thần, “không để thiếu giáo viên khi có học sinh, không thiếu cán bộ y tế khi có bệnh nhân”.
Các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ xây dựng chính quyền điện tử, xây dựng hành lang pháp lý định hướng hỗ trợ doanh nghiệp tăng năng lực ứng dụng thành quả cách mạng 4.0, đặc biệt là khuôn khổ pháp lý quản lý tài sản ảo, tiền ảo… là những vấn đề rất mới ở Việt Nam.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phân loại, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng tình hình chậm trễ, tạm dừng các dự án đầu tư, có biện pháp, đề xuất với Thủ tướng, nhất là các dự án ở TPHCM, Hà Nội. Ở Trung ương, có bảng phân công chỉ đạo một số công trình trọng điểm, còn ở địa phương, bí thư, chủ tịch trực tiếp chỉ đạo một số công trình trọng điểm thuộc địa phương mình, để tránh tình trạng “đổ qua đổ lại”.
