Theo báo cáo của Bộ Xây Dựng trong hội thảo về công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư do Bộ Xây dựng tổ chức, hiện nay các thành phố trong cả nước có khoảng 3.000 chung cư, có 108 chung cư đang xảy ra tranh chấp giữa chủ đầu tư, ban quản trị, ban quản lý và cư dân, chiếm khoảng 3%.
Theo báo cáo của tổng hợp 43 địa phương, có 108 dự án đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến chất lượng công trình, diện tích sở hữu chung, riêng; kinh phí bảo trì phần sở hữu chung; kinh phí quản lý, vận hành; tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu cũng như tranh chấp trong quá trình quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư.
Theo Bộ Xây dựng, nguyên nhân xảy ra các tranh chấp, khiếu nại giữa cư dân và chủ đầu tư liên quan đến văn bản pháp luật chưa quy định rõ ràng: Cách tính diện tích căn hộ, hộp kỹ thuật, diện tích chung – riêng. Quy định các chế tài xử phạt hành vi vi phạm chưa phù hợp, chưa đầy đủ, chưa đủ mạnh với yêu cầu quản lý và tình hình thực tế.
Hiện cả nước có khoảng 3.000 nhà chung cư, tập trung chủ yếu tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Thế nhưng, một số chủ đầu tư chưa đủ năng lực thực hiện dự án, chuyển nhượng dự án không đúng quy định, vi phạm các quy định pháp luật về đầu tư xây dựng, pháp luật về nhà ở, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy,… đã gây nên sự bất an của các cư dân.
Bên cạnh đó, còn xảy ra các tranh chấp khác liên quan đến trách nhiệm, nghĩa vụ của các chủ thể liên quan trong giai đoạn quản lý, vận hành nhà chung cư, cụ thể: Chủ đầu tư không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định (không bàn giao phần diện tích sở hữu chung, hồ sơ nhà chung cư cho Ban quản trị theo quy định; không mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo quy định của pháp luật phòng cháy, chữa cháy và pháp luật về kinh doanh bảo hiểm…); Ban quản trị không đủ năng lực hoạt động, không thực hiện các nhiệm vụ được giao theo quy định, có dấu hiệu không minh bạch, vụ lợi trong việc thu chi tài chính; Đơn vị quản lý vận hành không có chức năng, không đủ điều kiện để quản lý, vận hành chung cư theo quy định, không thực hiện đúng các cam kết theo Hợp đồng dịch vụ đã ký, không công khai tài chính theo quy định…
Ngoài ra, vai trò quản lý nhà nước của các cơ quan chuyên ngành và chính quyền địa phương ở một số nơi chưa thực hiện tốt; vai trò của chủ đầu tư, ban quản trị, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư và ý thức, trách nhiệm của các chủ sở hữu, người sử dụng căn hộ ở một số nhà chung cư chưa đáp ứng mô hình quản lý, sử dụng nhà chung cư. Các vướng mắc, mâu thuẫn về lợi ích chưa được các chủ thể đối thoại, hòa giải để bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên theo quy định pháp luật.
Hội thảo về công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư được tổ chức lần này nhằm đánh giá tình hình thực hiện trong công tác quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư thời gian qua; công tác chấp hành các quy định pháp luật liên quan; cũng như lắng nghe các ý kiến từ các cơ quan quản lý địa phương, chủ đầu tư, ban quản trị, ban quản lý tại một số dự án về khó khăn, vướng mắc trên thực tế; các bất cập của văn bản pháp luật… Từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, có giải pháp giải quyết các tranh chấp đang diễn ra.
